05 jul 6 gouden regels om energieneutraal en duurzaam te bouwen

Bouwen zonder aardgasvoorziening, zonder warmtepomp en zonder andere ingewikkelde apparaten? Volgens Ing. Theo Smidt is het tijd om energieneutraal en duurzaam bouwen eenvoudiger te maken. Aan de basis van zijn  – voor diverse woningen gerealiseerd bouwconcept – liggen 6 gouden regels.

Eenvoudig duurzaam bouwen

Het bouwen van een huis is geen rocket science en toch adviseren veel architecten, aannemers en installateurs om (best) ingewikkelde installaties te plaatsen in een nieuwbouwwoning.

Hoe voorkom je dat het bouwen van een huis te ingewikkeld wordt? Onze tip: volg de 6 duurzame keuzes die energieadviseur Smidt heeft uitgetest, geïmplementeerd én jaren gemonitord. Zijn conclusie is klip en klaar: een low tech droomhuis kan gebouwd zonder storingsgevoelige apparaten door duidelijke duurzame keuzes te maken. In zijn boek bespreekt hij veel mogelijke keuzes met de voor- en nadelen van die keuzes. Zo zijn eigen keuzes makkelijker te maken.

De 6 gouden regels van Smidt zijn:

1. Kies bij voorkeur voor houtskeletbouw

De keuze voor houtskeletbouw is omdat dit de duurzaamste keuze is.

Voordelen houtskeletbouw

1. Het materiaal is licht, dus er is geen zware fundering nodig.
2. Hout slaat CO₂ op (en is dus CO₂-neutraal).
3. Hout is makkelijk te verwerken.
4. Het is makkelijk om elektra- en waterleidinginstallaties aan te brengen.
5. Een houten skelet is vooraf (prefab) goed te maken (bijvoorbeeld in een fabriekshal).
6. Houtskeletbouw is sterk (aardbevingsbestendiger dan bouwen met bakstenen).
7. Hout is ademend (zie de paragraaf Dampopen bouwen verderop in dit hoofdstuk).
8. Een huis van houtskeletbouw kent een korte bouwtijd (wind- en waterdicht casco in 1 week).

2. Beperk de energievraag door uitstekend te isoleren

De isolatiewaarde Rc 10 is ideaal. In de praktijk blijkt uit inzichten, ervaringen en berekeningen dat de volgende Rc-waarden minimaal zijn om een energieneutraal huis te bouwen:

Vloer: Rc 7,0 
Gevels: Rc 8,0
Dak: Rc 9,0
Glas: Triple (U = 0,5-0,7)

3. Wek zelf energie op door het hele dak vol te leggen met zonnepanelen

PV-panelen zijn bijzonder duurzaam, want na installatie heb je er geen omkijken meer naar. In de meeste gevallen gaat een zonnepaneel je hele leven mee. De kans op storing is gering. Het is wel belangrijk om zonnepanelen goed te monteren & monitoren. Het advies van Smidt is om altijd het hele dakvlak (op de meest gunstige oriëntatie) vol te leggen. Dat biedt besparing op andere dakbedekking én je kan overtollige opgewekte zonne-energie terugleveren aan het stroomnet.

4. Bereik maximaal comfort door elektrische verwarming en -warmwatervoorziening te gebruiken

Vloerverwarming is een elektrische draad in de afwerkvloer of een matje met elektrische draden onder de vloerbedekking/tegels. Er kan vloerverwarming in elke ruimte gelegd worden. Elk vertrek heeft een eigen thermostaat.

De beste optie volgens Smidt is om water te verwarmen met een elektrische boiler. Boilers zijn verkrijgbaar in diverse volumes, van 80 tot 500 liter (en groter).
Is het opwekken van elektriciteit wel duurzaam vroeg een lezer laatst. Theo: “Elektriciteit is milieuonvriendelijk als je het uit het ‘grijze’ net haalt. Bij dit bouwconcept wek je deze energie zelf op via de zonnepanelen, dus dan is het wel milieuvriendelijk.”

5. Zorg voor een gezond intern leefklimaat door goede ventilatie

Om bij het bouwen van een energieneutraal huis onnodig energieverlies te voorkomen, is het nodig dat je je huis kierdicht bouwt. Daarom is goede ventilatie essentieel.
Mechanische ventilatie (systeem C) sluit het best aan bij een natuurlijke levensstijl die de meeste mensen waarderen. Elke avond het raam open in de slaapkamer is dan geen probleem

Voordelen mechanische ventilatie (C)

• De ventilatie is goed te regelen (standen zijn: laag, midden, hoog). De afstandsbedieningen (draadloos) hiervoor worden meestal geplaatst in de keuken en in de badkamer(s). Als het nodig is, kun je hiermee extra ventilatie regelen, bijvoorbeeld als er een feestje is geweest, of als de badkamer intensief is gebruikt. De laagste stand staat altijd aan en kun je niet uitschakelen.
• Kleine ventilatiekanalen in huis.
• Dit type ventilatie is relatief goedkoop (ongeveer € 1.500,-).

6. Houd het simpel

Vermijd complexe installaties vanwege storingsgevoeligheid en onderhoud. Zo simpel kan het zijn. Natuurlijk maakt elke eigenaar een uniek huis qua keuzes voor architectuur, bouwmateriaal, (on)mogelijkheden van het kavel en budget. Daarom is het belangrijk om de gemaakte duurzame keuzes altijd goed uit te rekenen.

Energiebalansberekening

Uit die energiebalansberekening blijkt of de genomen keuzes leiden tot een energieneutrale woning. BENG invullen voor een nieuw huis is noodzakelijk voor de omgevingsvergunning maar toont helaas vaak niet energieneutrale waarde. Daarom heet het ook BENG, nl. ‘bijna-energieneutraal gebouw’.

Bespaar op deze installaties

Als de 6 gouden regels gehanteerd worden, zijn is de aanschaf van bijvoorbeeld de warmtepomp en de WTW-unit (meestal) niet nodig.

Meer weten? Ga naar de website van Ing. Theo Smidt voor meer informatie over energieneutraal en duurzaam bouwen volgens zijn bouwconcept zonder warmtepomp.